സിനിമയിലെ കീഴാളര്‍ക്ക് മുഴക്കങ്ങള്‍ ഉണ്ടാക്കാന്‍ കഴിയും
September 12, 2017ജാതിയും വര്‍ണ്ണവും ലിംഗമേധാവിത്വവും പ്രശ്‌നമാകുന്നവര്‍ക്ക് അത് പോകണമെന്ന താല്പര്യം ഉണ്ടായിരിക്കുകയും ചെയ്യും. ഏറ്റവം പ്രധാനമായ കാര്യമായി എനിക്ക് തോന്നുന്നത്, സിനിമയുടെ താരവ്യവസ്ഥയില്‍ സവര്‍ണ്ണരാണ് കൂടുതലെങ്കിലും, സിനിമയുടെ കാഴ്ചക്കാരും സാങ്കേതിക വിദഗ്ദ്ധരും മൂലധന നിക്ഷേപകരും കൂടുതലും കീഴാളരോ ന്യൂനപക്ഷങ്ങളോ ആണെന്നതാണ്. അവര്‍ ശക്തമായ നിലപാട് എടുത്താല്‍ സിനിമയ്ക്ക് അതിന്റെ ഭാഷയും വ്യാകരണവും മാറ്റേണ്ടതായി വരും. നമ്മള്‍ കാഴ്ചക്കാര്‍ എന്നതിനുപരി, വിമര്‍ശകരും വിശകലനം ചെയ്യുന്നവരുമാവുകയാണ് ആദ്യപടി. ശക്തമായ പശ്ചാത്തല പിന്തുണയുണ്ടെങ്കില്‍ കീഴാളര്‍ക്ക് നല്ല മുഴക്കം ഉണ്ടാക്കാന്‍ കഴിയുമെന്നു മണിയും വിനായകനും മണികണ്ഠനും മറ്റുപലരും തെളിയിക്കുന്നുണ്ടല്ലോ?
ഒന്നിപ്പ് മാസിക /കെ.കെ. ബാബുരാജ്മായി നടത്തിയ അഭിമുഖം
- -സംസ്ഥാന ചലച്ചിത്ര അവാര്‍ഡുകളെ എങ്ങനെ കാണുന്നു?
ഇടതുപക്ഷമുന്നണി സര്‍ക്കാര്‍ നിയോഗിച്ച അവാര്‍ഡ് നിര്‍ണ്ണയ സമിതിയാണ് കേരളത്തിലുണ്ടായിരുന്നത്. സ്വാഭാവികമായും അവരുടെ പരിഗണനയില്‍ ഇടതുപക്ഷ അനുകൂലികളും സഹയാത്രികരുമായ സിനിമാ പ്രവര്‍ത്തകര്‍ക്ക് വലിയ പ്രാതിനിധ്യം കിട്ടുകയുണ്ടായി. ‘കമ്മട്ടിപ്പാടത്തിനും’ ‘മാന്‍ഹോളിനും’ അവാര്‍ഡ് കിട്ടിയതില്‍ ഇത്തരം പരിഗണനകളും ഉണ്ടെന്നു തന്നെ പറയാവുന്നതാണ്. സാങ്കേതിക രംഗങ്ങളിലുള്ളവര്‍ക്ക് കിട്ടിയ അവാര്‍ഡുകളിലും ഇത് കാണാം. എന്നാല്‍ വിനായകനും മണികണ്ഠന്‍ ആചാരിക്കും അവാര്‍ഡ് കിട്ടിയതിലൂടെ മേല്‍പ്പറഞ്ഞ ഇടതുപക്ഷ ചായ്‌വ് മാഞ്ഞുപോവുകയും, അവാര്‍ഡ് നിര്‍ണ്ണയ കമ്മറ്റിയുടെ തീരുമാനങ്ങള്‍ക്ക് വലിയ ജനപ്രിയത ഉണ്ടാവുകയും ചെയ്തു. വിനായകന് തന്നെ പറഞ്ഞത് പോലെ, വ്യവസ്ഥയോട് എതിര്‍പ്പുള്ള ഒരുപാട് യുവജനങ്ങളുടെയും 
സ്വതന്ത്ര നിലപാടുള്ള ആള്‍ക്കാരുടെയും അംഗീകാരം കിട്ടാന്‍ ഈ പുരസ്‌കാരം സഹായകരമായി മാറി.
കേന്ദ്രസര്‍ക്കാരിന്റെ സിനിമ അവാര്‍ഡുകളെ ഇതിന്റെ എതിര്‍വശത്തു നിന്നാണ് നോക്കേണ്ടതെന്നാണ് തോന്നുന്നത്. ജാതി മേന്മവാദിയും വലതുപക്ഷ ചിന്താഗതിക്കാരനും സിനിമയില്‍ വെറുതെ പരാജയപ്പെടുകയും മാത്രം ചെയ്തിട്ടുള്ള ആളുമായ പ്രിയദര്‍ശന്‍ നേതൃത്വം നല്‍കിയ സമിതിയാണ് കേന്ദ്രസര്‍ക്കാരിന്റെ പുരസ്‌കാരങ്ങള്‍ നിര്‍ണ്ണയിച്ചത്. അവര്‍ മുന്‍കാലത്ത് എന്നപോലെ ഹൈന്ദവ-ഹിന്ദി ദേശീയതയ്ക്കും കുത്തക മുതലാളിത്ത താല്പര്യങ്ങള്‍ക്കും സവര്‍ണ്ണ താരാധിപത്യത്തിനും വേണ്ടിയുള്ള പരിഗണനകളാണ് നല്‍കിയത്.
- വിനായകന് അവാര്‍ഡ് കൊടുത്തതിലൂടെ മലയാള സിനിമാ യാഥാസ്ഥിതിക സവര്‍ണ്ണ നിലപാടുകളെ തിരുത്തിയെന്നു പറയാമോ?
അങ്ങിനെയൊന്നും ആലോചിക്കേണ്ടതില്ല. മലയാള സിനിമ എന്നത് ‘സവര്‍ണ്ണ സദാചാര പുരുഷനെയും’ അയാള്‍ക്ക് അനുരൂപയായ ‘സവര്‍ണ്ണസദാചാര സ്ത്രീയെ’യും കേന്ദ്രത്തില്‍ പ്രതിഷ്ഠിച്ചുകൊണ്ടുള്ള ഒരു ഏര്‍പ്പാടാണെന്ന് ജെനി റൊവീന പോലുള്ള ബഹുജന്‍ സ്ത്രീ എഴുത്തുകാരികള്‍ ചൂണ്ടിക്കാട്ടിയിട്ടുള്ളതാണ്. മേല്‍പ്പറഞ്ഞ തരത്തിലുള്ള ആണത്തത്തിന്റെയും പെണ്ണത്തത്തിന്റെയും പദവിക്ക് താഴെയുള്ളവരെ ഉപഗ്രഹമാക്കി മാറ്റുകയോ പുറന്തള്ളുകയോ ചെയ്യുന്ന വിധത്തിലുള്ള ഹിംസാത്മകമായ കാമനാ പൂര്‍ണ്ണതയാണ് സിനിമ 
പ്രക്ഷേപിക്കുന്നത്. ഇതിനെ തലതിരിച്ചുകൊണ്ട് ‘സദാചാര വിരുദ്ധനായ’ സവര്‍ണ്ണ-അവര്‍ണ്ണ- ന്യൂനപക്ഷ ആണിനെയും അതേപോലുള്ള പെണ്ണിനെയും രംഗത്തു വരുത്തിയാലൊന്നും മേല്‍പ്പറഞ്ഞ ഹിംസാത്മകതയ്ക്ക് ഇളക്കം തട്ടുകയില്ല. അമല്‍ നീരദ്, രാജീവ് രവി, ആഷിക് അബു, സമീര്‍ താഹീര്‍ തുടങ്ങിയ ന്യൂ ജനറേഷന്‍ ലേബലുള്ള ഇടതുപക്ഷ സിനിമ പ്രവര്‍ത്തകര്‍ ഇത്തരം തലതിരിച്ചിടലുകള്‍ നടത്തുന്നവരാണ്. ഇവരുടെ സിനിമകളിലും ചെറുതുകളോടും അപരരോടും കാണിക്കുന്ന ഹിംസാത്മകത തന്നെയാണ് ആനന്ദം ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്ന ഘടകം.
യുവജനങ്ങളെ വല്ലാതെ ഭ്രമിപ്പിച്ച വിനീത് ശ്രീനിവാസന്റെ ‘തട്ടത്തിന്‍ മറയത്തിലെ’ ജാതി മേന്മവാദം എത്രയോ ലജ്ജാകരമാണ്. പി.കെ. പ്രകാശിന്റെ സിനിമകളിലെ വ്യാജ ഉത്തരാധുനികത സ്വയം വെളിപ്പെടുത്തുന്നവയാണല്ലോ?
സിനിമ സവര്‍ണ്ണ വംശീയതയുടെ ഭാഗമാകുന്നത് വെറും ദലിത്-മുസ്ലീം-സ്ത്രീ വിരുദ്ധത എന്ന പ്രമേയത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിലല്ല. അത്തരം വിമര്‍ശനങ്ങള്‍ ഉയരുമ്പോള്‍ സിനിമക്കാര്‍, വേണമെങ്കില്‍ ദലിത്-മുസ്ലീം-സ്ത്രീ അനുകൂലരായി മാറിയേക്കാം. പ്രശ്‌നം അതല്ല. കാഴ്ച-കേള്‍വി- സംസ്‌കാരം- വാണിജ്യം മുതലായ ഇടപാടുകളില്‍ ആഴത്തിലുള്ള കോഡുകളും ചിഹ്നങ്ങളും നിക്ഷേപിക്കുന്ന വിധത്തിലാണ് സിനിമയിലെ അപര ഹിംസയും ചെറുതുകളോടുള്ള 
അസഹിഷ്ണതുയും പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നത്. മതേതരത്വത്തിന്റേയോ ലിബറല്‍ ഫെമിനിസത്തിന്റെയോ സിമ്പിള്‍ ലോജിക് കൊണ്ട് ഇത്തരം കോഡുകളെയും ചിഹ്നങ്ങളേയും അഴിച്ചുമാറ്റാനാവില്ല.
സവര്‍ണ്ണ സദാചാര പുരുഷന്റെയും സവര്‍ണ്ണ സദാചാര സ്ത്രീയുടെയും അധികാരത്തെ ചോദ്യം ചെയ്തുകൊണ്ട് ‘സദാചാര വിരുദ്ധരായ’ ആണുങ്ങളുടെയും പെണ്ണുങ്ങലുടെയും ബദല്‍ ചിഹ്നങ്ങള്‍ കൊണ്ടുവരാനള്ള ശ്രമമായിരുന്നു കേരളത്തില്‍ നടന്ന ‘ചുംബന സമരവും’ ‘മനുഷ്യസംഗമവും’ മറ്റും. മതേതരത്വത്തിന്റെയും ലിബറല്‍ ഫെമിനിസത്തിന്റെയും സിമ്പിള്‍ ലോജിക് ഉള്‍ക്കൊള്ളുന്ന ഇത്തരം കാര്യങ്ങളുടെ മുന്‍നിരയില്‍ അണിനിരന്നവരാണല്ലോ ആഷിക് അബു, ജയന്‍ ചെറിയാന്‍, ആര്‍. ഉണ്ണി മുതലായ സിനിമക്കാര്‍. സിനിമയിലൂടെ പ്രക്ഷേപിക്കപ്പെടുന്ന പരമ്പരാഗത അധികാരങ്ങളോടും ചെറുതുകളോടു തുടര്‍ന്നു കൊണ്ടിരിക്കുന്ന ഹിംസാത്മകതയോടും എതിരിടാന്‍ ഇവര്‍ക്ക് താല്പര്യമില്ലയെന്നാണ് ഈ സിമ്പിള്‍ ലോജിക് നമ്മോട് വിളിച്ചു പറയുന്നത്. റീമ കല്ലിങ്കല്‍, ഊരാളി പോലുള്ള 
പ്രോമിസിംഗ് ആയ ആര്‍ട്ടിസ്റ്റുകളെ ‘മനുഷ്യവാദികള്‍’ ആക്കി മാറ്റുന്ന വ്യാജ ഇടതുപക്ഷബോധവും ചോദ്യം ചെയ്യപ്പെടേണ്ടതാണ്.
സിനിമയ്ക്ക് അകത്തും പുറത്തുമുള്ള വംശീയതയുടെയും സ്ത്രീ-ന്യൂനപക്ഷ- മൂന്നാംലിംഗ വിരുദ്ധതയുടെയും കോഡുകള്‍, ഇത് ഉല്പാദിപ്പിക്കുന്ന കാമനകള്‍, സിനിമയുടെ മൂലധന വിനിയോഗം, താരാധിപത്യം, സാങ്കേതികത, ജാതീയത മുതലായ കാര്യങ്ങളെ അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്ന പുതിയൊരു ‘കമ്മ്യൂണിറ്റേറിയന്‍ കാഴ്ചപ്പാട’് പ്രേക്ഷകരിലും സിനിമാ പ്രവര്‍ത്തകരിലും ഉണ്ടാവുമ്പോള്‍ ആയിരിക്കും സിനിമയുടെ സവര്‍ണ്ണതയും യാഥാസ്ഥിതികതയും ചോദ്യം ചെയ്യപ്പെടുകയുള്ളൂ എന്നാണ് തോന്നുന്നത്.
- അവാര്‍ഡ് കിട്ടിയതിനു ശേഷമുള്ള വിനായകന്റെ അഭിപ്രായ പ്രകടനങ്ങളെ എങ്ങിനെ കാണുന്നു?
സോഷ്യല്‍ മീഡിയയില്‍ മാത്രമല്ല, വിഷ്വല്‍ മീഡിയായിലും പ്രിന്റ് മീഡിയായിലും സൂപ്പര്‍ ഹിറ്റായല്ലോ വിനായകന്റെ പ്രതികരണം. താനൊരു കീഴാളനാണെന്നു തുറന്നു പറഞ്ഞു എന്നുമാത്രമല്ല, ചില വിസമ്മതങ്ങള്‍ പ്രകടിപ്പിച്ചത് മാധ്യമ പ്രവര്‍ത്തകര്‍ക്ക് തന്നെ തിരിച്ചറിവ് നല്‍കുന്നതായിരുന്നു. പുതിയൊരു വാക്ക് വിനായകന് പറഞ്ഞു എന്നതാണ് എനിക്ക് ഏറ്റവും പ്രധാനമായി തോന്നുന്നത്. ‘അയ്യങ്കാളി ചിന്തയുള്ള ആളാണ് ഞാന്‍’ എന്നതാണ് അത്. ഇന്നും അയ്യങ്കാളിയെ 
പോലുള്ള കീഴാള സമുദായിക പ്രതിനിധാനങ്ങള്‍ പ്രസരിപ്പിക്കുന്ന ഊര്‍ജ്ജം എത്ര വലുതാണെന്ന വസ്തുതയാണ് ആ വാക്കുകള്‍ നമ്മെ ഓര്‍മ്മിപ്പിക്കുന്നത്. ഫെറാറി കാറും സ്വര്‍ണ്ണ കീരീടവും എന്ന രൂപകങ്ങള്‍ ദളിതരുടെ സ്വാശ്രിത ജീവിതത്തേയും സാമൂഹികമായ ചലനാത്മകതയെയും സൂചിപ്പിക്കുന്നതാണ്. ഇതേ സമയം, എറണാകുളത്തെ കീഴാള ജീവിതഇടങ്ങളെ പറ്റിയുള്ള നേര്‍കാഴ്ചകള്‍ അദ്ദേഹം പറയുകയുണ്ടായി. മഴ പെയ്താല്‍ നഗരത്തിന്റെ അഴുക്ക് മുഴുവന്‍ തങ്ങളുടെ വീടുകളില്‍ അടിഞ്ഞു കൂടുന്നതിനെ പറ്റിയും, മുകളില്‍ നിന്നു നോക്കുമ്പോഴാണ് തങ്ങളുടെ വീടുകള്‍ കാണുന്നതെന്നും വല്ലാതെ നൊമ്പരമുളവാകുന്ന വിധത്തില്‍ അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. കീഴാളരായ യുവജനങ്ങള്‍ക്ക് ഒരുപാട് ഇന്റിമസി ഉണ്ടായതാണ് ആ വാക്കുകള്‍. മൈക്കിള്‍ ജാക്‌സണ്‍, ഫയര്‍ ഡാന്‍സ്, പാട്ടുകള്‍, സിനിമ, കൂട്ടുകാര്‍ ഇതെല്ലാം കൂടി കേരളീയ ആധുനികതയ്ക്ക് പുറത്ത് അതിജീവനം നേടിയ ഒരു ‘നാഗരിക കീഴാളന്റെ’ ആത്മീയ ചൈതന്യവും സംഘര്‍ഷങ്ങളും ചലനങ്ങളുമാണ് വിനായകന് ഓര്‍മ്മപ്പെടുത്തിയതെന്നു തോന്നുന്നു.
- പുറത്തുള്ള ചര്‍ച്ചകളെ എങ്ങിനെ വിലയിരുത്തുന്നു?
അവാര്‍ഡിന്റെ തുകയെക്കാള്‍ വലുപ്പം അത് തരുന്ന പ്രതീകാത്മക മൂലധനത്തിനാണ്. മമ്മൂട്ടിയും മോഹന്‍ലാലും പോലുള്ളവര്‍ എത്ര അവാര്‍ഡുകള്‍ കിട്ടിയാലും നിരസിക്കാത്തത് അതുകൊണ്ടാണ്. മലയാളത്തിലെ താര വ്യവസ്ഥയും അതിനെ നിയന്ത്രിക്കുന്ന ജാതി-കുടുംബ പാരമ്പര്യങ്ങളും വെച്ചു നോക്കുമ്പോള്‍ വിനായകനും മണികണ്ഠന്‍ ആചാരിയുമെല്ലാം 
പുറമ്പോക്കിലുള്ളവരാണെന്നു പറയാം. ഇവര്‍ക്ക് അവാര്‍ഡ് കിട്ടുമ്പോള്‍ ഉണ്ടാകുന്ന ഇമോഷണല്‍ ഇംപാക്ട് വ്യത്യസ്തമായിരിക്കും. സവര്‍ണ്ണ താരവ്യവസ്ഥയുടെ ആരാധകര്‍ക്ക് ഇത് താങ്ങാന്‍ കഴിയുന്നതല്ല. വളരെ അപൂര്‍വ്വമായ ഒരു എക്‌സ്‌പെഷന്‍ ആയതിനാല്‍ ഇവര്‍ തങ്ങളുടെ വിദ്വേഷം മറച്ചുപിടിക്കുന്നു എന്നു മാത്രമേയുള്ളൂ. എങ്കിലും, കെ.ആര്‍ ഇന്ദിര എന്ന എഴുത്തുകാരി അടക്കം പലരും അതിക്രമ വാക്കുകള്‍ ഉപയോഗിച്ചുകൊണ്ട് വിനായകന്റെ അഭിനയത്തെ തരംതാഴ്ത്താന്‍ ശ്രമിച്ചു. അശോകന്‍ ചെരുവില്‍ അടക്കമുള്ളവരുടെ പ്രത്യാക്രമണത്തിന് മുമ്പില്‍ അത്തരം ശ്രമങ്ങള്‍ പതറിപ്പോവുകയായിരുന്നു. കേന്ദ്രഫിലിം അവാര്‍ഡിനെ പറ്റി വളരെ സത്യസന്ധമായ ചില അഭിപ്രായങ്ങള്‍ പറഞ്ഞ ഡോ. ബിജുവിനെതിരെ കനത്ത വംശീയ അധിക്ഷേപമാണ് സോഷ്യല്‍ മീഡിയായില്‍ നടന്നത്. കെ.ആര്‍. മനോജിന്റെ നല്ലൊരു പ്രതികരണം ഇതിനെ പറ്റിയുണ്ടായി.
ദളിത് പക്ഷത്ത് നിന്നും മുഖ്യമായും സണ്ണി എം. കപിക്കാട് ‘ഡ്യൂള്‍ ന്യൂസി’ല്‍ 
എഴുതിയ പ്രതികരണമാണ് കാണാന്‍ കഴിഞ്ഞത്. വിനായകന്റെ എറണാകുളം നഗരത്തെ ലോക്കേറ്റു ചെയ്യുന്നതിലോ ഫെറാറി കാര്‍ ഉള്‍ക്കൊള്ളുന്ന കീഴാള മൊബിലിറ്റിയേയും മൈക്കിള്‍ ജാക്‌സന്റെ നൃത്തച്ചുവടുകളിലെ സ്പീഡിനെയും, Contexualize ചെയ്യാനോ ശ്രമിക്കാത്ത ദുര്‍ബലമായ ഒരു വായനയാണത്. ഇതേസമയം,സോഷ്യല്‍ മീഡിയായിലെ ദലിത് ഗ്രൂപ്പുകള്‍ ആഘോഷത്തിന്റെ പൊടിപൂരം ഉയര്‍ത്തി.
ഒരു ഘട്ടം കഴിഞ്ഞപ്പോള്‍ എ. എസ്. അജിത്കുമാറും, പ്രകാശ് രാംദാസും ഇത്തരം 
തിമിര്‍പ്പുകളോട് വിയോജിച്ചു. ഇവരോട് ഞാനും യോജിക്കുകയാണ്. കാരണം, പോപ്പുലര്‍ കള്‍ച്ചറിലെ കീഴാള പ്രതിനിധാനങ്ങളെ ആഘോഷിക്കാമെങ്കിലും വല്ലാതെ ദളിത്‌വല്‍കരിക്കുന്നത് തെറ്റായ ദിശയിലേക്ക് മാത്രമേ കാര്യങ്ങളെ എത്തിക്കൂ. വിനായകന് തന്നെ ‘ദലിതന്‍’ എന്നോ ‘കീഴാളന്‍’ എന്നോ പറയാതെ ‘പുലയന്‍’ എന്നാണ് സ്വയം സംബോധന ചെയ്തതെന്ന് ഓര്‍ക്കണം. പോപ്പുലര്‍ കള്‍ച്ചറില്‍ കാണുന്നതെല്ലാം പുതുതാണെന്ന വിചാരം അടിസ്ഥാനരഹിതമാണ്.
- ജാതി വര്‍ണ്ണ വിഭജനങ്ങളെ മറികടക്കാന്‍ സിനിമയ്ക്ക് കഴിയുമോ? എങ്ങിനെയാവും അത് നടക്കുക?
ജാതി വര്‍ണ്ണ വിഭജനങ്ങളെ മറികടക്കേണ്ടത് ആരുടെ ആവശ്യമാണ് എന്നതാണ് ഈ ചോദ്യം ഉന്നയിക്കുമ്പോള്‍ പ്രധാനമാകുന്നത്. ആദ്യമേ സൂചിപ്പിച്ചത് പോലെ മുഖ്യധാര സിനിമ പൊതുവില്‍ ജാതിവര്‍ണ്ണ-ലിംഗ വിവേചനത്തില്‍ അടിയുറച്ചതും അപരരെ തരം താഴ്ത്തിയും ഹിംസിച്ചും ആനന്ദം ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്ന ഒരു വ്യവഹാരമാണ്. അതുകൊണ്ട് തന്നെ അതിന്റെ വക്താക്കള്‍ക്ക് ഇത്തരം 
തരംതിരിക്കലുകള്‍ ഇല്ലാതാവുന്നതില്‍ താല്പര്യം കാണില്ലല്ലോ. ഇതേസമയം ജാതിയും വര്‍ണ്ണവും ലിംഗമേധാവിത്വവും പ്രശ്‌നമാകുന്നവര്‍ക്ക് അത് പോകണമെന്ന താല്പര്യം ഉണ്ടായിരിക്കുകയും ചെയ്യും. ഏറ്റവം പ്രധാനമായ കാര്യമായി എനിക്ക് തോന്നുന്നത്, സിനിമയുടെ താരവ്യവസ്ഥയില്‍ സവര്‍ണ്ണരാണ് കൂടുതലെങ്കിലും, സിനിമയുടെ കാഴ്ചക്കാരും സാങ്കേതിക വിദഗ്ദ്ധരും മൂലധന നിക്ഷേപകരും കൂടുതലും കീഴാളരോ ന്യൂനപക്ഷങ്ങളോ ആണെന്നതാണ്. അവര്‍ ശക്തമായ നിലപാട് എടുത്താല്‍ സിനിമയ്ക്ക് അതിന്റെ ഭാഷയും വ്യാകരണവും മാറ്റേണ്ടതായി വരും. നമ്മള്‍ കാഴ്ചക്കാര്‍ എന്നതിനുപരി, വിമര്‍ശകരും വിശകലനം ചെയ്യുന്നവരുമാവുകയാണ് ആദ്യപടി. ശക്തമായ പശ്ചാത്തല പിന്തുണയുണ്ടെങ്കില്‍ കീഴാളര്‍ക്ക് നല്ല മുഴക്കം ഉണ്ടാക്കാന്‍ കഴിയുമെന്നു മണിയും വിനായകനും മണികണ്ഠനും മറ്റുപലരും തെളിയിക്കുന്നുണ്ടല്ലോ?
